به گزارش مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش، معلم شهید محمدعلی رجایی، در سال 1312 هجری شمسی در شهرستان قزوین متولد شد. تحصیلات ابتدایی را تا اخذ گواهینامه ششم ابتدایی در همین شهرستان به پایان رساند.
وی در سال1327 به تهران مهاجرت کرد و یک سال بعد یعنی در سال 1328، وارد نیروی هوایی شد در مدت 5 سال خدمت در نیروی هوایی دوره متوسطه را با تحصیل شبانه گذراند سپس در سال 1335به دانشسرای عالی رفت و در سال 1338دوره لیسانس خود را در رشته ریاضی به پایان برد و با سمت دبیر ریاضی به استخدام وزارت فرهنگ در آمد و به ترتیب در شهرستان های خوانسار، قزوین و تهران به تدریس اشتغال ورزید.
شهید رجایی در مدت تدریس همیشه دبیری دلسوز پرکار و شایسته بود و ضمن تدریس به فراگرفتن علوم اسلامی و انجام فعالیت های سیاسی همت می گماشت در سال 1340 به عضویت نهضت آزادی درآمد که منجر به دستگیری وی در اردیبهشت 1342و پنجاه روز زندان شد پس از آزادی از زندان به همراه شهید باهنر به سازماندهی مجدد هیأت مؤتلفه پرداخت و برای پرورش افرادی که بتوانند نبردی مسلحانه را اداره نمایند به اعزام داوطلبانی به جبهه فلسطین دست زد در همین رابطه و برای تکمیل برنامه مزبور در سال 1350 خود شخصا به خارج از کشور سفر کرد ابتدا به فرانسه و ترکیه رفت و از آنجا عازم سوریه شد.
این شهید والامقام همگام با فعالیت های سیاسی لحظه ای نیز از خدمات فرهنگی غافل نبود از جمله آن ها تدریس در مدارس کمال و رفاه همکاران با بنیاد رفاه و تعاون اسلامی با همکاری شهید مظلوم آیت الله دکتر بهشتی و شهید دکتر باهنر و آیت الله هاشمی، رفسنجانی است.
وی با نهایت شجاعت و شهامت به مدت دو سال در زندان های انفرادی رژیم پهلوی انواع و اقسام شکنجه ها را تحمل نمود و چون کوهی استوار مقاومت کرد در اثراین مقاومت ها او را به زندان قصر و سپس به اوین فرستادند او در زندان به ماهیت واقعی منافقین پی برد و از آنان دوری گزید دوران زندان مجموعا چهار سال به طول انجامید و شهید رجایی در سال 1357با اوج گیری انقلاب اسلامی همراه با دیگر زندانیان سیاسی آزاد شده و بلافاصله وارد مبارزات سیاسی و فرهنگی گردید و به اتفاق عده ای از همکارانش برای بسیج و سازمان دهی مبارزات مخفی معلمان مسلمان تلاش گسترده ای را آغاز کرد و موفق به ایجاد انجمن اسلامی معلمان شد او در راهپیمایی های عظیم سال 1357 مخلصانه و با تمام توان کوشید و نقش مؤثری در فعالیت های تبلیغاتی آنها داشت.
شهید رجایی پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال 1358 مسئولیت وزارت آموزش و پرورش را به عهده گرفت و در زمان وزارت خود موفق به دولتی کردن کلیه مدارس شد سپس به عنوان نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی انتخاب گردید و به دنبال تمایل مجلس شورای اسلامی در تاریخ 18مرداد1359 به عنوان اولین نخست وزیر جمهوری اسلامی ایران به مجلس معرفی و با رأی قاطع به نخست وزیر منصوب شد.
علی رغم این که در فاصله بسیارکوتاهی از پذیرش این مسئولین خطیر، با توطئه عظیم استکبار جهانی در ایجاد جنگ تحمیلی از سوی رژیم صدام کارشکنی های بنی صدر و متحدانش و خرابکاری های مناقین و ساواکی ها مواجه شد توانست به بهترین وجه از عهده انجام وظایف و مسئولیت های سنگین خود برآید.
به دنبال عزل بنی صدر از ریاست جمهوری شهید رجایی با رأی اکثریت مردم محرومی که شاهد تلاش های صادقانه ای این فرزند صدیق ملت و مقلد با وفای امام (ره) بودند به ریاست جمهوری انتخاب شد.
دشمنان قسم خورده انقلاب اسلامی که توان تحمل وجود این مایه امید مستضعفان و عنصر ارزشمند و دلسوز را نداشتند، در هشتم شهریور ماه 1360 او را به همراه یار قدیمی اش دکتر محمدجواد باهنر با انفجار دفتر نخست وزیری به شهادت رساندند.